Καλαφάτης, Βασίλης (1869‒1942)

   Ο Βασίλης Καλαφάτης, γόνος ελληνικής οικογένειας εμπόρων, γεννήθηκε στην Ευπατορία της Κριμαίας το 1869. Αν και πολύ γνωστός στους ρωσόφωνους μουσικολόγους, παραμένει σχεδόν άγνωστος στον υπόλοιπο κόσμο. Και όμως, ο Βασίλης Καλαφάτης δεν ήταν μόνο μαθητής του Rimsky-Korsakov, αλλά ήταν και ο ίδιος δάσκαλος σύνθεσης στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης, από το 1901 έως το 1929 (από το 1912 ως Καθηγητής Σύνθεσης), με τους Boris Asafyev, Heino Eller, Khristofor Kushnaryov, Vladimir Shcherbachyov, Igor Stravinsky, Anoushavan Ter-Gevondyan και Maria Yudina να συγκαταλέγονται μεταξύ των μαθητών του. Ήταν μέλος του Κύκλου του Belyayev, τα έργα του εκδίδονταν από τον οίκο Edition M. P. Belaieff (με έδρα τη Λειψία), ήταν μεταξύ αυτών που είχαν λάβει το Βραβείο Glinka, που είχε θεσπίσει ο Belyayev το 1884 και συνοδευόταν από το χρηματικό έπαθλο των 3000 ρουβλίων, και είχε επίσης τιμηθεί με το Βραβείο Belyayev. To 1928 του απονεμήθηκε το δεύτερο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Schubert για το συμφωνικό του ποίημα Légende [Θρύλος], το οποίο συνέθεσε ειδικά για την περίπτωση.
   Ο Καλαφάτης εξέδωσε επίσης το λεξικό Sputnik muzykanta [Το εγχειρίδιο του μουσικού, Αγία Πετρούπολη, 1911], και μετέγραψε για πιάνο – τέσσερα χέρια τη Δεύτερη Συμφωνία του Scriabin και διάφορα έργα του Lyadov. Η Συμφωνία του σε λα ελάσσονα (1899) παιζόταν συχνά στα Ρωσικά Συμφωνικά Κοντσέρτα και ο ίδιος παρακολουθούσε τακτικά τις περίφημες ‘Βραδιές Παρασκευής’ του Belyayev. Το τελευταίο έργο του, Zvezdy Kremlya [Τα αστέρια του Κρεμλίνου], συνετέθη το 1941 και παρουσιάστηκε ξανά το έτος 2010, μαζί με αρκετά άλλα έργα του, στο 19^ο Διεθνές Φεστιβάλ των Τεχνών στην Αγία Πετρούπολη, τιτλοφορούμενο ‘Πόλεμος και Ειρήνη’. Ο Καλαφάτης πέθανε από λιμό, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ, το 1942.

Λουίζα Τσουγκαράκη

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ